Bijzondere bijstand

Hierna wordt kort uitgelegd wat de belangrijkste onderwerpen in de bijzondere bijstand zijn:

  • Wat is bijzondere bijstand?
  • Voor wie is de bijzondere bijstand bestemd?
  • Wat is de hoogte van de bijzondere bijstand?
  • Welke verplichtingen heeft u?

Kijk voor nog meer informatie over bijzondere bijstand op onze website: www.rechtopbijstand.nl

Wat is bijzondere bijstand?

De bijzondere bijstand is een uitkering die bedoeld is om kosten mee te kunnen betalen, die voortvloeien uit bijzondere omstandigheden, die noodzakelijk zijn én die u niet (geheel) zelf kunt betalen uit een andere uitkering/regeling of uit uw inkomen en vermogen. Om te bepalen of u de kosten zelf uit uw inkomen en vermogen kunt betalen, wordt uw draagkracht vastgesteld door de gemeente. U kunt recht hebben op bijzondere bijstand voor allerlei kostensoorten, zoals bijvoorbeeld medische kosten en woonkosten.

Eenmalige vergoeding

De bijzondere bijstand is in principe géén uitkering die maandelijks uitbetaald wordt. Meestal worden uw kosten eenmalig vergoed. Heeft u regelmatig terugkomende bijzondere noodzakelijke kosten, dan kan de gemeente besluiten om u zogenaamde periodieke bijzondere bijstand te verstrekken. Dit betekent dat u, bijvoorbeeld maandelijks, een vast bedrag krijgt om de kosten mee te betalen.

Uitvoering

De Wet werk en bijstand (WWB) is de wet op grond waarvan u recht kunt hebben op bijzondere bijstand. De wet wordt uitgevoerd en uitbetaald door de gemeenten in Nederland. U moet bijzondere bijstand aanvragen bij de gemeente in uw woonplaats.

Voorzieningen voor minima

Uw gemeente kan ook nog andere regelingen voor mensen met een laag inkomen hebben. Dit worden minimavoorzieningen genoemd. Als u recht heeft op bijzondere bijstand, dan heeft u vaak ook recht op deze voorzieningen.

Voor wie is de bijzondere bijstand bestemd?

U kunt bijzondere bijstand aanvragen als u 18 jaar of ouder bent en Nederlander bent of daarmee gelijkgesteld kunt worden. Als iemand die jonger dan 18 jaar is bijzonder noodzakelijke kosten heeft, dan kunnen de ouders bijzondere bijstand voor deze kosten aanvragen. Om recht te hebben op bijzondere bijstand moet u wel in Nederland wonen of verblijven. Bovendien moeten de kosten aan Nederland verbonden zijn. Of u recht heeft op bijzondere bijstand wordt voor u en uw partner apart beoordeeld. Wel wordt bij het bepalen van de draagkracht gekeken naar uw gezamenlijke inkomen en vermogen.

Niet uitgesloten

Als u aan deze voorwaarden voldoet, dan is het verder van belang dat u niet uitgesloten bent van het recht op bijzondere bijstand. U bent bijvoorbeeld uitgesloten op het moment dat u gedetineerd bent.

Drempelbedrag

Uw gemeente mag bepalen dat u alleen recht heeft op bijzondere bijstand indien de daarvoor in aanmerking komende kosten binnen 12 maanden hoger zijn dan een door de gemeente vastgesteld drempelbedrag. Dat drempelbedrag mag maximaal € 120,00 zijn. U moet de kosten dus opsparen totdat u (in totaal) meer kosten dan het drempelbedrag heeft, waarna u in één keer voor al die kosten bijzondere bijstand kunt aanvragen.

Wat is de hoogte van de bijzondere bijstand?

De hoogte van de bijzondere bijstand die u kunt krijgen, is afhankelijk van een aantal punten:

  • De bijstand is nooit hoger dan de kosten waar u bijzondere bijstand voor aanvraagt
  • Uw gemeente kan specifieke regels stellen voor bepaalde kostensoorten. Zo kan uw gemeente bijvoorbeeld bepaald hebben dat er een maximumvergoeding is. Daarnaast kan uw gemeente werken met richtprijzen. Dit betekent dat de vergoeding in principe zo hoog is als de richtprijs die de gemeente hanteert. Richtprijzen zijn vaak afkomstig van het NIBUD.
  • Uw draagkracht, die wordt berekend op basis van uw inkomen en vermogen, wordt op de aan u te verstrekken bijzondere bijstand in mindering gebracht.
  • Als u een gedeeltelijke vergoeding uit een andere uitkering of regeling ontvangt, dan wordt die vergoeding eveneens in mindering gebracht op de aan u te verstrekken bijzondere bijstand.

Betaling

Wanneer u de bijzondere bijstand uitbetaald krijgt, is afhankelijk van de vorm van bijzondere bijstand die u ontvangt:

  • Eenmalige bijzondere bijstand
    De eenmalige bijzondere bijstand wordt in een keer aan u uitbetaald. Wanneer de bijstand wordt uitbetaald, bepaalt de gemeente zelf.
  • Periodieke bijzondere bijstand
    Periodieke bijzondere bijstand wordt per periode aan u betaald. Uw gemeente bepaalt wanneer in de maand u de bijstand ontvangt. Meestal is dit afhankelijk van wanneer u de kosten moet betalen.
  • Bijzondere bijstand in natura
    Als u bijzondere bijstand in natura ontvangt, dan krijgt u geen geld uitbetaald. De gemeente verstrekt u dan namelijk goederen of diensten. Dit houdt bijvoorbeeld in dat de gemeente u geen geld voor een koelkast geeft, maar een koelkast aan u verstrekt.

Terugbetalen

Als achteraf blijkt dat u ten onrechte of te veel bijzondere bijstand heeft ontvangen, dan kan de gemeente de bijstand die u niet had mogen ontvangen terugvorderen. Dit houdt in dat u deze bijzondere bijstand zult moeten terugbetalen.

Welke verplichtingen heb ik?

Vanaf het moment dat u bijzondere bijstand aanvraagt moet u zich aan een aantal verplichtingen houden. Als u zich niet aan die verplichtingen houdt, dan kan de gemeente uw bijzondere bijstand verlagen of uw periodieke bijzondere bijstand beëindigen. Ook heeft de gemeente de mogelijkheid om u bijstand in de vorm van een geldlening te verstrekken. Dit betekent dat u die bijstand later aan de gemeente moet terugbetalen.

U moet zich houden aan de volgende verplichtingen:

Verplichtingen Uitleg
Legitimatieplicht U moet zich, als de gemeente dit vraagt, kunnen legitimeren met een (geldig) legitimatiebewijs.
Inlichtingenplicht U bent verplicht alle wijzigingen in uw situatie, die van invloed kunnen zijn op uw recht op bijzondere bijstand, te melden bij uw gemeente.
Medewerkingsplicht U bent verplicht om mee te werken aan onderzoeken die uw gemeente wil (laten) verrichten. Een bijzondere vorm van de medewerkingsplicht is de plicht om mee te werken aan een huisbezoek, indien dat huisbezoek redelijkerwijs nodig is voor de uitvoering van de WWB.
Geen onnodig beroep op bijstand U bent verplicht om geen onnodig beroep op de bijzondere bijstand te doen. Hier is bijvoorbeeld sprake van als u te laat was met het aanvragen van een andere vergoeding voor de kosten of als u te snel uw vermogen heeft opgemaakt.
Correct gedrag bij de gemeente U bent verplicht om u correct te gedragen tegenover alle medewerkers van de gemeente. U mag bijvoorbeeld niet schelden, niet discrimineren en geen vernielingen aanrichten.
Budgetteringsplicht Als de gemeente het nodig vindt, dan kan zij u de budgetteringsplicht opleggen. Dit wil zeggen dat de gemeente namens u betalingen kan verrichten. Zo kan de gemeente bijvoorbeeld rechtstreeks de thuiszorg betalen.
Bestedingsverplichting Als u bijzondere bijstand ontvangt, dan kan uw gemeente u verplichten deze bijzondere bijstand te gebruiken voor het doel waarvoor zij bedoeld is. Als uw gemeente u bijvoorbeeld bijzondere bijstand toekent voor de aanschaf van een bril, dan kan uw gemeente u verplichten deze bijzondere bijstand ook daadwerkelijk te gebruiken voor de aanschaf van een bril.
Overige verplichtingen De gemeente kan u ook nog andere verplichtingen opleggen. Zo kan de gemeente bijvoorbeeld bepalen dat u verplicht bent om te verhuizen naar een goedkopere huurwoning als u woonkostentoeslag voor huurders ontvangt.